ΑΣκληπιείο Πάρκο Αθηνών: Υπηρεσίες Τηλεϊατρικής

Κατεβάστε το παρακάτω κείμενο στον υπολογιστή σας κάνοντας κλίκ εδώ: Υπηρεσίες Τηλεϊατρικής
(Ms Word 97 Document, ZIPped)

Παράμετροι σχεδίασης των Υπηρεσιών Τηλεϊατρικής σε ένα Σύγχρονο Ασκληπιείο

Αντικείμενο	*Αντικείμενο της υπηρεσίας: αφορά την υποβοήθηση της εξάσκησης της ιατρικής εξ αποστάσεως. Παρέχεται από υψηλού επιπέδου μονάδες και εξειδικευμένο προσωπικό, σε ιατρικό ή νοσηλευτικό προσωπικό διασυνδεδεμένων μονάδων. Ανάγκη:* καθορίζεται από τις μονάδες τα προβλήματα των οποίων πρέπει να αντιμετωπιστούν, σε συνδυασμό με τις δυνατότητες των μονάδων υποστήριξης
Χρήστες	Χρήστες είναι οι επαγγελματίες υγείας, μέσω των οποίων παρέχονται οι υπηρεσίες στους ασθενείς. Η κατ' ευθείαν παροχή υπηρεσιών σε ασθενείς περιλαμβάνεται επίσης στο εύρος των υπηρεσιών που είναι δυνατόν να παρασχεθούν.
Αναζήτηση πληροφοριών	Η διεθνής βιβλιογραφία παρέχει πολύ μεγάλο εύρος πληροφοριών επί των σχετικών θεμάτων. Συνιστώνται οι πηγές http://tie.telemed.org/ και http://www.telemedtoday.com
Δεδομένα / Πληροφορίες	Όλες οι υπηρεσίες πρέπει να στηρίζονται στην ύπαρξη και συστηματική χρήση ηλεκτρονικών φακέλων υγείας των ασθενών. Η προϋπόθεση αυτή δημιουργεί σημαντικά προβλήματα που σχετίζονται με την αναδιοργάνωση των υπηρεσιών που παρέχονται σήμερα. Η πίεση αυτή θα είναι σημαντική και στο προσωπικό που υπηρετεί.
Προσωπικό	Πρέπει να διασφαλιστεί η συμμετοχή όλου του προσωπικού που υπηρετεί στην υποστηριζόμενη μονάδα όσο και στις μονάδες υποστήριξης. Δεν είναι απίθανο να απαιτηθεί. Σε όλες τις περιπτώσεις θα απαιτηθεί εκπαίδευση. Πολλά προβλήματα που ανεφύησαν παλαιότερα οφείλονται στην εθελοντική μορφή της υπηρεσίας. Η μέθοδος αυτή δεν συνιστάται. Είναι απαραίτητη η λεπτομερής περιγραφή του ρόλου κάθε κατηγορίας ατόμων που συμμετέχει στην υπηρεσία Οι εκπαιδευτικές ανάγκες στη Παρούσα χρονική περίοδο είναι πολύ μεγάλες, αλλά θα βαίνουν φθίνουσες με τον χρόνο. Υπάρχουν εκπαιδευτικά πακέτα τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν άμεσα και με μικρή σχετικά δαπάνη. Η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών έχει αυτές τις δυνατότητες. Ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα επιτεύχθηκαν από τη συνεργασία της με το Τμήμα Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Πληροφορίες παρέχονται από τις δ/νσεις http://alpha.mpl.uoa.gr και http://www.aegean.gr/ISSE
Χώροι	Οι υπηρεσίες Τηλεϊατρικής δεν απαιτούν συνήθως τη δημιουργία νέων χώρων. Οι μεταβολές στους υπάρχοντες χώρους είναι επίσης μικρές έως μη απαραίτητες (πράγμα που θα διαπιστώνεται συνεχώς στο μέλλον, εξ αιτίας των γενικών προδιαγραφών των μονάδων υγείας)
Πόροι	Το ύψος των δαπανών εξαρτάται από τη σχεδιαζόμενη υπηρεσία, αλλά βαίνει συνεχώς μειούμενο χάρις στις σύγχρονες τεχνολογίες. Η εισαγωγή των υπηρεσιών πρέπει να είναι σταδιακή και ελεγχόμενη. Η εξεύρεση πόρων από τοπικούς φορείς συνιστάται ιδιαίτερα. Η υποδομή των μονάδων υποστήριξης μπορεί να καλύψει περισσότερες της μιας υποστηριζόμενες μονάδες και έτσι οι δαπάνες επιμερίζονται. Πρέπει να ληφθεί σοβαρά το θέμα των λειτουργικών δαπανών, η αντικατάσταση του εξοπλισμού λόγω απαξίωσης ή νέων δυνατοτήτων και η περίπτωση άντλησης πόρων από την ίδια την υπηρεσία
Ποιότητα	Οι διαδικασίες εξασφάλισης της ποιότητας των υπηρεσιών πρέπει να σχεδιάζονται εξ’ αρχής. Στα πλαίσια αυτών πρέπει να υπάρχουν μηχανισμοί συλλογής και επεξεργασίας των παρατηρήσεων των χρηστών των υπηρεσιών. Προτείνεται να ακολουθείται η προσέγγιση HERMES, η οποία αφορά την εφαρμογή των προτύπων ποιότητας ISO 9000 για τις υπηρεσίες και ειδικότερα του προτύπου ISO 9002. Συνυφασμένες με την ποιότητα είναι και οι διαδικασίες αξιολόγησης και αποτίμησης των αποτελεσμάτων των υπηρεσιών
Άλλα Θέματα	Ο σχεδιασμός υπηρεσιών τηλεϊατρικής, προϋποθέτει τη διευθέτηση νομικών και δεοντολογικών θεμάτων σχετικά με τη διακίνηση με ηλεκτρονικό τρόπο, προσωπικών πληροφοριών των ασθενών. Το πλαίσιο αναφοράς παρέχουν οι νόμοι 2519 του 1997 (προστασία των δικαιωμάτων των ασθενών) και 2472 του 1997 (ΦΕΚ Α, ΑΦ 50 / 10 Απριλίου 1997) και το Προεδρικό Διάταγμα 207 του 1998 (ΦΕΚ ΤΑ, ΑΦ 164/ 15 Ιουλίου 1998) (προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα)

Στρατηγική Υλοποίησης

Προτείνεται η μεθοδολογία HERMES και η χρήση του σχετικού 'Συνόλου των Ερωτήσεων HERMES'[http://www.hermes.ed.ac.uk http://alpha.mpl.uoa.gr/HETM/All_Programs/Education%20and%20Training/default.htm]

Στο παρελθόν έχει διαπιστωθεί πολλές φορές, ότι υπάρχουν εξελίξεις εκ των κάτω προς τα άνω δηλαδή πρωτοβουλίες επιστημόνων κυρίως, οι οποίοι εισάγουν καινοτόμες δραστηριότητες εν αγνοία ή με την ανοχή των υπερκειμένων διοικητικών μηχανισμών. Η κατάσταση αυτή δεν πρόκειται να αλλάξει σύντομα, εξ αιτίας του γεγονότος ότι οι αρμόδιοι διοικητικοί μηχανισμοί είναι βραδείς και σε πολλές περιπτώσεις στερούνται των μέσων και των γνώσεων για προγραμματισμό και προβλέψεις. Η προσέγγιση αυτή όμως δεν εξασφαλίζει τη ποιότητα των υπηρεσιών, την αποδοτικότητα του συστήματος και τα δικαιώματα των ασθενών και παράγει πολλές φορές διαλυτικά φαινόμενα στο σύστημα.

Τελικώς, είναι απαραίτητο να διαμορφωθεί ένα συνολικό πλαίσιο αναφοράς για την εισαγωγή της τηλεματικής στις υπηρεσίες Υγείας και Πρόνοιας, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τηλεϊατρική (ο όρος που είναι κατανοητός και από τους μη ειδικούς) ή η τηλεματική στην Υγεία είναι μόνον υποβοηθητικές τεχνολογίες και όχι νέα πεδία ιατρικής επιστήμης.

Οι τηλεματικές υπηρεσίες που θα αναπτυχθούν σε ένα Ασκληπιείο πάρκο, θα πρέπει να αποσκοπούν στην αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα των υπηρεσιών Υγείας (περιλαμβανομένων και των ιατρικών) και στην διευκόλυνση της παροχής πρωτοβάθμιων υπηρεσιών σε οποιοδήποτε σημείο του. Ασφαλώς το ίδιο υπόδειγμα (μοντέλο) μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την παροχή των ίδιων υπηρεσιών και στην ευρύτερη περιοχή δηλαδή σε χώρους εκτός του Ασκληπιείου, όπως εργασιακούς χώρους, στο σπίτι, σε σχολεία κλπ.

Περιεχόμενο

Το περιεχόμενο των υπηρεσιών είναι στην αρμοδιότητα των μονάδων που θα εμπλακούν στη παροχή των υπηρεσιών και των διοικητικών μηχανισμών του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας (όσον αφορά τον δημόσιο τομέα). Οι υπηρεσίες μπορεί να αφορούν τη συνεργασία μεταξύ ιατρικών μονάδων του ιδίου νοσοκομείου ή άλλων νοσοκομείων που βρίσκονται εντός του Ασκληπιείου ή των μονάδων αυτών και μονάδων που βρίσκονται εκτός του πάρκου.

Στη πρώτη των περιπτώσεων το θέμα των υπηρεσιών σχετίζεται άμεσα με το θέμα της τηλεματικής υποδομής, εντός των νοσοκομειακών ή άλλων ιατρικών μονάδων. Προφανώς το θέμα αυτό ανάγεται στη γενικότερη πολιτική εκσυγχρονισμού των μονάδων του ΕΣΥ. Στις νέες μονάδες που βρίσκονται στο στάδιο προγραμματισμού ή ανέγερσης, η εξασφάλιση τηλεματικής υποδομής είναι περισσότερο από αναγκαία και ίσης σημασίας με αυτή των άλλων βασικών υποδομών.

Στην Ελλάδα έχουν επιτυχώς αναπτυχθεί και βρίσκονται σε λειτουργία υπηρεσίες Τηλεϊατρικής. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι υπηρεσίες γενικής ιατρικής, που προσφέρονται από το Σισμανόγλειον Γ. Π. Ν σε απομακρυσμένά Κέντρα Υγείας και Περιφερειακά Ιατρεία σε διάφορα σημεία της Ελλάδος, οι υπηρεσίες τηλεκαρδιολογίας, που προσφέρονται από το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, σε πρωτοβάθμιες μονάδες του ΕΣΥ στο Αιγαίο και οι υπηρεσίες μητρότητας που προσφέρονται σε πιλοτική βάση από τη Β' Μαιευτική και Γυναικολογική Πανεπιστημιακή Κλινική σε Κέντρα Υγείας του Αιγαίου.

Όλες οι προαναφερθείσες υπηρεσίες και πάρα πολλές άλλες (όπως δερματολογίας, ψυχιατρικής, γαστρεντερολογίας, μαιευτικής, κ.ο.κ) μπορούν να αναπτυχθούν στο περιβάλλον ενός σύγχρονου Ασκληπιείου. Οι υπηρεσίες αυτές μπορούν να διευκολύνουν την φυσική απομάκρυνση των εξωτερικών ιατρείων των νοσοκομείων (πρωτοβάθμιο επίπεδο παροχής ιατρικών υπηρεσιών) από το κτήριο του νοσοκομείου και προφανώς να διευκολύνουν τη διαχείριση ασθενών και περιστατικών. Συνέχεια μιας τέτοιας στρατηγικής θα ήταν η παροχή των ιδίων ή και άλλων υπηρεσιών και σε σημεία ανεξάρτητα από την απόστασή τους από τις μονάδες υποστήριξης.

Υπηρεσίες τηλε-καρδιολογίας για παράδειγμα μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα, ακόμα και σε περιπτώσεις που ο ασθενής θα βρίσκεται στο ύπαιθρο. Στη περίπτωση των υπηρεσιών αυτών, η εμπειρία φορέων όπως του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, θα είναι πολύ χρήσιμη.

Κατάταξη της Υπηρεσίας και Χρονοδιάγραμμα Υλοποίησης

Οι υπηρεσίες τηλεϊατρικής κατατάσσονται στις υπηρεσίες που μπορούν να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν άμεσα. Υπηρεσίες τηλε-καρδιολογίας για τους επισκέπτες του Ασκληπιείου π.χ. μπορούν να υλοποιηθούν σε χρονικό διάστημα 2-5 μηνών.

Ο Πίνακας που ακολουθεί συνοψίζει τα κύρια θέματα που σχετίζονται με την υλοποίηση ορισμένων υπηρεσιών Τηλεϊατρικής.

Υπηρεσία	Κατάταξη	Δυσκολία υλοποίησης	Χρόνος υλοποίησης Μήνες	Ελάχιστη Υποδομή
Τηλεϊατρική (συνολικά)	ΑΜΕΣΗ	Μικρή-μεγάλη	Μήνες	Ελαφρά-βαριά
Τηλε-Καρδιολογίας	ΑΜΕΣΗ	Μικρή	2-5	Ελαφρά
Τηλε-Δερματολογίας	ΑΜΕΣΗ	Μικρή	5-7	Ελαφρά
Τηλε-Ψυχιατρικής	ΑΜΕΣΗ	Μέτρια	6-12	Μέτρια
Τηλε-Γενικής Ιατρικής	Μακροχρόνια	Μεγάλη	12-18	Ελαφρά-Βαριά
Τηλε-Μητρότητας	ΑΜΕΣΗ	Μικρή	3-6	Ελαφρά
Τηλε-Παιδιατρικής	Μεσοπρόθεσμη	Μέτρια	6-12	Ελαφρά-Βαριά

Τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης που συζητούνται στο σημείο αυτό αφορούν τις αντικειμενικές απαιτήσεις για την υλοποίηση της κάθε μιας υπηρεσίας και θα πρέπει να θεωρηθούν ως ελάχιστα όρια για την Ελληνική πραγματικότητα.

Διαδικασία και Σχήμα Υλοποίησης

Λόγω του εύρους των υπηρεσιών τηλεϊατρικής δεν ενδείκνυται η εφαρμογή από μεμονωμένες κλινικές ή άλλες μονάδες του Ασκληπιείου. Θα πρέπει να υπάρχει συνολικός σχεδιασμός προκειμένου να εξασφαλιστούν:

· η ποιότητα των υπηρεσιών

· η ελαχιστοποίηση των δαπανών υλοποίησης

· η αποτελεσματική εκπαίδευση του προσωπικού

· το εύρος κάλυψης των αναγκών

Ο μηχανισμός σχεδιασμού και υλοποίησης θα πρέπει να βασίζεται σε μια Επιτελική Ομάδα και υπο-ομάδες για κάθε επί μέρους υπηρεσία.